Per Poc txotxongilo-konpainiak Bilbao Orkestra Sinfonikoaren (BOS) programazioan parte hartzen du, El retablo de Maese Pedro lanarekin (Erik Nielsenek zuzendua). Konpainiaren zuzendariak, Santi Amal eta Anna Fernandez, haien ibilbide joriaz arituko dira BOSen zuzendari teknikoa den Borja Pujolekin solasean. Obra berezi honen mendeurrena betetzen denean aurkezten da antzezlana eta, Manuel de Fallaren jatorrizko konposizio eszenikoari jarraituz, pertsonaiak txotxongiloek interpretatuko dituzte; batzuk tamaina naturalekoak.
BOSekin lankidetzan eta Museoaren TopARTE programaren esparruan antolatutako jarduera
Prezioa: Dohanik. Lekua: Auditorio Guggenheim. Argibide gehiago: 60 min. Sarrerak: doan eskura daitezke leihatiletan eta web gunean. Plaza-kopurua mugatua da.
Ostiral honetan, martxoaren 17an, Tafallan eskainiko dugun kontzertuan, Nafarroako Orkestra Sinfonikoak gonbidatuta, Freyr Sigurjonsson flauta solistak eta Malcolm Wright kontrafagotak erretiroa hartuko dute, 40 urtez BOSen parte izan ostean.
Zorterik onena opa diegu hasi berri duten etapa berri honetan, eta bihotz-bihotzez eskertzen diegu lau hamarkada hauetan egindako lana, barruan zuten onena eman baitute orkestra hazten laguntzeko.
Bilbao Orkestra Sinfonikoaren partitura-artxiboan zenbait altxor txiki daude, BOSen historia biltzen dutenak, eta, sarritan, baita askoz gehiago ere.
Altxor horietako bat da Felix Mendelssohn konpositorearen Uda gau bateko ametsa (Ein Sommernachtstraum), eta Musika-Música 2023 jaialdiaren hasierako kontzertuan interpretatuko dugu. Kontzertu hori ostiral honetan izango da, martxoaren 3an, 19:00etan.
Felix Mendelssohn
Obra horren partitura Breitkopf & Härtel argitaletxeak argitaratu zuen, ustez munduko musika-argitaletxerik zaharrena dena, eta Bilboko Sozietate Filarmonikoaren zigilua darama, gure orkestra sinfonikoaren sorrera bultzatu zuten Bilboko kultura-erakundeetako batena, hain zuzen.
Triangelurako partitxelan musikariek idatzitako oharrak perkusiorako beste partitxela baten parean (zinbalak-txindatak).
Eta partitxeletako baten azken orrialdeak (obrako instrumentu bakoitzari dagokion partitura da partitxela), sorpresa txiki bat eta historiaren aztarna batzuk ere gordetzen ditu.
Zehazki, Mendelssohnen pieza hori jotzeko triangelurako partitxela erabili zuten musikari askok beren izena eta jotzeko data utzi zituzten bertan idatzita.
Horietako hiru gure orkestrako kide izan ziren.
Triangelurako partitxelaren azken orrialdearen xehetasuna. Bertan, musikarien oharrak ikus daitezke: izena, sinadura eta jotzeko urtea.
Esteban Novoa 1932an
Kontzertuari erreferentzia. El Pueblo Vasco, 1932ko azaroaren 27a
1932ko azaroaren 27an Bilboko Sozietate Filarmonikoan Arambarri Maisuak zuzenduta emandako kontzertu batean.
Bertan, aipatutako Mendelssohnen obra horretaz gain, Borodinen Asia erdialdeko estepetan eta Stravinskiren Suzko txoria 2. suite obrak ere jo ziren.
Bitxikeria bat aipatze aldera, partitxelan idatzitako data azaroaren 21a da. Dudarik gabe, egun horretan perkusionistak partitxela eskuratu zuen saioak hasteko.
Jaime Adsuar 1947an
El Correo Español – El Pueblo Vasco. 1947ko maiatzaren 4ko kontzertuari eta ondorengo birari erreferentzia
Mendelssohnen pieza hori, Arambarri maisuaren zuzendaritzapean, 1947ko maiatzaren 4an interpretatu zen Buenos Aires Antzokian, denboraldi sinfonikoaren barruan, Ravelen Dafnis eta Cloe, zati sinfonikoak eta Wagnerren Tristan eta Isolda, Isoldaren preludioa eta heriotza obrarekin eta Tannhäuser operaren oberturarekin batera.
Baina partitura horrek urtean zehar bidaiatu behar izan zuen, denboraldiko kontzertu horren ondoren BOSek udaberriko birari ekin baitzion, eta bira horretako etapa batzuetan interpretatu zen:
Gasteizen (1947/5/7)
Zaragozan (1947/5/11)
Leónen (1947/5/16)
Pontevedran (1947/5/21)
Vigon (1947/5/25)
Oviedon (1947/5/27)
Bira horretan BOSek 24 kontzertu eman zituen 24 egunetan. Maiatzaren 7an Gasteizen hasi ziren, eta 30ean Gijónen bukatu.
Tomás Crespo 1957an
Oraingo honetan, orkestrak eta Mendelssohnen partiturak ez zuten horren interpretazio «bidaiaria» egin. 1957ko urriaren 9an interpretatu zen Buenos Aires Antzokian, Babierren zuzendaritzapean eta denboraldi sinfonikoaren barruan. Mozarten Enpresaburua obraren oberturaz gain, Chopinen Pianorako 2. kontzertua eta Weberren Isileko ehiztaria obraren obertura jo zituzten
Baina partitxeletako lehenengo oharra orkestra bera sortu baino lehenagokoa da.
Antonio Pérez 1906an
Zehazki, Bilbao Orkestra Sinfonikoa sortu baino hamasei urte lehenago idatzi zuen musikari horrek oharra. Beraz, orkestrak ez du emanaldi horren erreferentziarik.
Partitxela horrekin Mendelssohnen obra interpretatu zuten musikarien ohar horiek orkestraren historiaren zati bat gogora ekartzen laguntzen digute, eta BOSen artxiboan gordetako partitura horri buruzko informazio baliotsua ematen digute; izan ere, gutxienez 120 urte inguru daramatza bizirik eta oraindik ere «operatibo» dago.
BOSek ehun urte bete zituen 2022ko martxoaren 8an. Bizkaia osoan efemeride garrantzitsu hori ospatzeko, BOSek hainbat ekintza antolatu ditu urte osoan zehar. Sortu ginen gizartearekin, gure gizartearekin, batera ospatu nahi izan ditugu gure historiaren lehen ehun urte horiek.
Aurten egindako jarduera guztien artean, honako hauek nabarmendu behar ditugu:
Hasieratik egin dugun moduan, BOSek Musika-Música jaialdiaren 2023ko edizioan parte hartuko du, martxoaren 3tik 5era bitartean.
Musika klasikoaren jaialdi handi honen hogeita bigarren edizioak “bi kode uztartzen ditu elkarrekin, bi kode giza- komunikazioan nabarmendu direnak euren unibertsaltasun eta irismenagatik: letrak eta notak, zernahi esanahi -kontzeptu, sinesmen, sentimendu, ideia estetiko…- eta abarren irudikapen grafiko direnak”.
Martxoaren 3tik 5era egingo da, eta Mercedes Albainak jaialdiaren aurtengo edizioaren aurkezpenean adierazi zuenez:
«Bilbo soinu eta literaturazko lorategi bat izango da, adi jarritako milaka belarritara iristeko zain dauden nota eta letren ozeano bat. Horregatik zaigu hain atsegina erantzutea Blas de Otero bilbotarrak Músicatuya poeman eginiko galderari:
Egia al da maite duzula hondoratzea musikaren itsasoan; zeure burua joatera uztea haren hegaletan, amiltzea argi hain sakon eta ezkutu horretan?
Maite dugu, bai. Goza ezazue».
Espero dugu lorategi horren bihotzean bertan elkar ikustea, elkar entzutea.
Urtarriletik aurrera, zatoz MusikaHaziren beste edizio batez gozatzera. Aurtengoan ere egitarau ikusgarria antolatu dugu eta ekitaldi ugari izango ditugu, hala nola familientzako kontzertuak, kontzertu didaktikoak eta tailer sozialak. Gainera, orkestraren entsegu orokorretara joateko eta BOS bisitatzeko aukera eskainiko da, baita helduentzako jarduerak eskainiko ere. BOSlarien IX. edizioa ere ez da faltako. Kontsultatu egitaraua eta ez ezazu bertaratzeko aukera galdu.
4, 5 eta 6 programetara etorri ziren entzuleek «publikoarentzako 2022ko inkesta» bete ahal izan zuten. Inkesta bete zutenek aukera izan zuten BOSen mendeurrenaren harira argitaratu dugu «100 urte musika egiten» komikiaren hamar aleren zozketan parte hartzeko.
Dagoeneko baditugu zozketaren emaitzak. Aplikazio baten bidez egin dugu, zeinak zorioneko hamar pertsonak ausaz hautatu dituen.
Kontzertua familia giroan haize eta perkusioentzat
Cambini, Ravel, Stravinsky, Benny Golson, etab. Andreas Prittwitz, bakarlaria eta narratzailea Susana Gómez, testua Daniel Perpiñán, zuzendaria
Bilbao Orkestra Sinfonikoa (haize eta perkusio sekzioak)
Conservatorio de Música Juan Crisóstomo de Arriaga Musika Kontserbatorioa. Dohainekoa.
Hizkuntza: gaztelaina.
L.H. 5-6 eta D.B.H. 1-2.
kastetxeei zuzendutako programa. Sartzeko, aldez aurretik izena eman behar da, eta baieztapena jaso: musikahazi@bilbaorkestra.eus
Datak
Urtarrilak 25. 10:00 y 11:30 h. Urtarrilak 26. 10:00 y 11:30 h. Urtarrilak 27. 10:00 y 11:30 h.
¿Conocéis la historia de Eolo, el señor de los vientos?
Hace miles de años Eolo, el dios de los vientos en la mitología griega, regaló un baúl lleno de vientos al navegante Ulises para que pudiera llegar rápidamente en su barco de vela a su destino. Sus marineros no pudieron aguantar la curiosidad y lo abrieron en medio del mar. ¡Y la que se organizó! Todos los vientos descontrolados originaban tormentas, olas gigantes, truenos, rayos… Desde entonces, Eolo los está buscando por todo el mundo para llevárselos de nuevo a casa…
Lehen haurtzarorako musika-hezkuntzako tailerra da, Edwin Gordonen musika-ikaskuntzaren teorian oinarrituta. Horren arabera, musika komunikazio-kanala da, abestien, erritmoaren, mugimenduaren, isiltasunaren, jokoaren, bat-batekotasunaren eta dantzaren bitartez.
Edurne Urutxurtu ahotsa, pianoa eta akordeoia.
Laguntzaileak: Malen Zobaran trikitixa, ahotsa eta pandero. Shanti Basauri gitarra.
Leku-kopurua: 60 pertsona (20 haurtxo + gehienez 2 pertsona haurtxo bakoitzeko).
Iraupena 45′
0–3 urte Prezioa: 7€ Haurtxo bakoitzeko sarrera bat; sarrera horrek sartzeko baimena ematen die haurtxoarekin datozen pertsonei (bi gehienez).
