Kontzertuak

BOS DENBORALDIA 9-2009-2010

Bartzelonako Sinfonikoa: Zaldun arrosaduna


Euskalduna Jauregia.   20:00 h.

ORQUESTRA SIMFÒNICA DE BARCELONA i NACIONAL DE CATALUNYA

P. Hindemith: Metamorfosis sinfónicas sobre temas de Weber
L. van Beethoven: Concierto para piano y orquesta nº 4
R. Strauss: El caballero de la rosa, suite

Josep María Colom, pianoa/piano
Eiji Oué, zuzendaria/director

DATAK

  • 28 urtarrila 2010       Euskalduna Jauregia      20:00 h.
  • 29 urtarrila 2010       Euskalduna Jauregia      20:00 h.

Abonu salmenta, uztailaren 8tik aurrera.
Sarreren salmenta, irailaren 15tik aurrera.

Ezagutu hemen harpidedunak BOS izatea abantaila guztiak

Joan Guinjoan Riudomsen (Tarragona) jaio zen 1931n, eta Bartzelonako Liceuko Goi Mailako Kontserbatorioan ikasi zuen. 1953tik aurrera piano errezitaldiak ematen hasi zen, eta hurrengo urtean Parisera joan zen; bertan, piano ikasketekin jarraitu zuen eta konposizioa, orkestrazioa eta abar ere ikasi zituen. Halaber, Europa eta Amerikako orkestrak zuzendu ditu, eta sari ugari lortu ditu.

1960an utzi egin zuen piano-jotzaile karrera, zeinetan 250 errezitaldi baino gehiago eman baitzituen, eta konposizioari ekin zion. Bartzelonan C. Taltabull maisuarekin ikasi ondoren, 1962an Parisera joan zen, eta, bertan, konposizio ikasketekin jarraitu zuen berriro. Bartzelonara itzulita, 1964an Diabolus in Musica taldea sortu zuen.  Guinjoanek pieza musikal ugari ditu, “Gaudí” opera barne. Opera horrek J. M. Carandellen testua dauka, 1989 eta 1992. urteen artean konposatu zuen eta Bartzelonako Liceun estreinatu zen 2004an.

“Pantonal” lana 1998an konposatu zuen, Cadaquéseko Orkestraren omenez eta Isabel Guinjoan ilobari eskainita. Esan ohi da lan hau divertimento legez dagoela definituta, orkestra klasiko baten plantillaren askatasun osorako pentsatuta. Dantza izaera nabarmena daukan partitura da. Hiru zatitan banatutako egiturarekin dago idatzita: material guztiaren aurkezpena egiten duen Giocoso-a, izaera oroitarazleagoa duen Calmo-a, eta sarrera baten ostean elementuak laburbiltzen dituen Giocoso antzekoa. Pieza honi buruz idatzi izan da, laburra izan arren, ez duela alde batera uzten kezka tinbriko, erritmiko eta harmonikoa.

Beethovenen 4. kontzertua Sol maiorrean piano eta orkestrarako, opus 58 Vienan argitaratu zen 1808an, eta Lobkowitz printzearen jauregian estreinatu zen 1807an. 1806an amaituta zegoen; dena dela, 1803an hasi zen konposatzen, Sinfonia Heroikoaren konposizioarekin batera. Kontzertu honek mugimendu hauek ditu: Allegro moderato, Andante con moto eta Rondó: Vivace. Orkestrazioan, hariak, txirula, 2 oboe, 2 klarinete, 2 fagot, 2 tronpa, 2 tronpeta eta tinbalak ditu.
Jean eta Brigitte Massinek laugarren kontzertu honen betearazpenari buruz idatzitakoa aintzat hartuta, hauxe dio Riesek: “Beethoven nire etxera etorri zen egun batean; besopean zeukan bere laugarren kontzertua Sol maiorrean, eta hauxe esan zidan: “Datorren larunbatean Kärnerthortheaterren jo behar duzue hau”; bost egun baino ez nituen ikasteko”. Amadeo Poggik eta Edgar Vallorak azaltzen dutenez, kontzertu hau Beethovenen maisulan ukaezinen artean sartu izan da: “Inprobisazio askeko ukitua (ez oso handinahia baina seduzitzailea) eta hertsatze formal ororen gabezia direla-eta, eta, batez ere, kontzertuaren arloan artean entzun gabeko sonoritateek zeukaten xarma dela-eta, lan honek egilearen heldutasun espiritual erabatekoa egiaztatzen du dagoeneko”.

Allegro moderato-a sonata eraren barruan dago; dena dela, esaten da, tradizioak dioenaren kontra, gai nagusia bat-batean (dolce) aurkezten duela bakarlariak, argi eta garbi eta sinpletasun handiz, François René Tranchefortek dionez; era berean, azaltzen du Bosgarren Sinfoniaren gai bat gogora ekartzen duen gaia dela, orkestraren tutti-ak oparo zabalduta. Lau ataletan zehar garatuta, hasierako gaia nagusi da, eta pianoa ausardiaz agertu behar da, orkestra guztiaren ondoren.

Andante con moto delakoak izaera berezia dauka; melodia samurra dauka, zeinak, Vincent d’Indyk azaldu zuenez, ia bakarlariaren mina islatzen duen, “izaera desberdineko bi pertsonaiaren arteko borroka” balitz legez. Rondo vivace-a (azken mugimendua) oso ederra da; aurreko kontzertuen espiritu tradizionala dauka, baina, aldi berean, berrikuntzak ere baditu. Coda baino lehen cadenza bat dago.

Paul Hindemithen Metamorfosi sinfonikoak Carl Maria von Weberren lanen gainean 1945ean AEBetan konposatutako lana da, eta 1946an estreinatu zen New Yorken. Lan hau aldaera sinfonikoen tradiziotzat har daitekeela adierazi izan da, baina lau mugimendu dituen sinfonia laburra dela esaten da. Esan ohi da Hindemithek 1927az geroztik egin zituela aldaerak; gero, 1932an, kontzertuen aldaerak, eta, ondoren, baita sinfonia batean ere, 1946an.

Mugimenduen artean Allegro bikainaren birtuosismoa ikus daiteke, non Weberren lau eskutarako Zortzi piezetako (op. 60) bat hartzen baitu. Hirugarren mugimenduak Weberren Sei piezetako (op. 10) bat hartzen du, eta, era berean, azken mugimenduan (Martxa), Hindemithek Weberren Zortzi piezetako (op. 60) bat hartzen du. Esan ohi da lan honetan guztian “sekula ez dagoela urrun umorea, eta, are gehiago, Parodi ezaugarri batzuk ere badaudela” Alabaina, diskurtso sinfonikoaren bizitasuna, ezin hobeto menperatutako orkestra-idazketaren ondorioak dira”.

Richard Straussen Arrosadun zalduna, op. 59 orkestrarako balsen suitea da. Harold C. Schonbergek izenburu hau ematen dio kapitulu bati: “Erromatizismoaren coda luzea. Richard Strauss”. Era berean, dio, 1888az geroztik, hau da, Don Juan opera estreinatu zenetik 1911ra arte (Arrosadun zalduna aurkeztu zen urtea), musika europarreko gizonik eztabaidatuena R. Strauss izan zela. Azaltzen da, lan hau egin arte, Strauss asaldura eta elektrizitate giro etengabea sortu zuen musikagilea izan zela. Eta Ernest Newmanen garaitik esaten da hori; izan ere, idatzi zuen “talentu handiko musikagilea zela, aspaldi jenioa izan zela”. Arrosaren zalduna lanaren ondoren, entzuleek Straussen lanarekiko izan zuten erreakzioa bat etorri zen Newmanek talentu bihurtutako jenio zela zioen ideiarekin.

Opera honen ondoren, ia mende laurden geroago, Straussek balsen Suitea idatzi zuen orkestrarako; suite horren elementuak, 1934an, Tranchefortek azaltzen duenaren arabera, Arrosadun zalduna operaren azken ekitalditik datoz. Eta handik hamar urtera, bals sail berri bat konposatu zuen, lehenengo bi ekitaldietatik abiatuta. Ezustean, 1934ko suitea Bigarren Suitea bihurtu zen, eta ondorengoa, Lehenengo Suitea. Azken hori Londresen estreinatu zen 1946an Erich Leinsdorfen zuzendaritzapean, eta “kontzertu egitarauetan geratu da, non arrakasta lortzen baitu aldizka”.
Suite honek hamabi bat minutuko iraupena dauka. Orkestrazioak hiru txirula, hiru oboe, hiru klarinete, como di basseto bat, hiru fagot, lau tronpa, hiru tronpeta, hiru tronboi, tuba baxu bat, tinbalak eta perkusioa, glockenspiel-a, harpa bi eta haria ditu.

Oraingoan, OBCren txanda izango da, hau da, Kataluniako orkestrarik onenaren txanda. OBC gure denboraldian izango da, eta, 2010eko maiatzaren amaiera aldera, guk egingo diogu bisita. Zuzendari titularra, Eiji Oue, buru duela, zenturia katalanak egitarau eklektikoa eskainiko du, zeina Arrosaren zalduna laneko suitearen bals bikainekin amaituko den.

Info covid

Gertakarien egutegia

Al
As
Az
Og
Or
La
Ig

Erlazionatutako ekitaldiak

Denboraldia 2024-2025
21
Eka
2025
>MISSA SOLEMNIS

MISSA SOLEMNIS

Lekua: Arriaga Antzokia

Bilbao Orkestra Sinfonikoa, Bilboko Koral Elkartea eta Iruñeko Orfeoia Nuno Coelho maisuaren zuzendaritzapean elkartu dira, maisulan monumental hori aurkezteko. Kristau-liturgiarako egina izan arren, lanak gainditu egiten esparru erlijiosoa, eta gai unibertsalak jorratu: errukia eta erredentzioa. Lanean zehar, Beethovenek emozio-sorta zabala esploratzen du, solemnitatetik eta kontenplaziotik hasi eta asalduraraino eta ospakizuneraino. Horri esker, lanak sakontasun emozional aparta du. Interpreteentzat erabat desafiatzaileak diren zatiak daude: nota eutsien tentsioa koruan, kontraste dinamikoak eta tematikoak, orkestra-idazketaren birtuosismoa… Hori dela eta, Missa Solemnisek musika sinfonikoaren erreferente izaten jarraitzen du, eta mendeetan zehar entzuleak eta musikariak inspiratu ditu bere edertasun eta ahalmen emozionalarekin.

Informazioa eta sarrerak

Gehiago ikusi
Denboraldia 2024-2025
26
Eka
2025
>COROS DE CINE – KONTZERTU PARTIZIPATIBOA

COROS DE CINE – KONTZERTU PARTIZIPATIBOA

Lekua: Euskalduna - Auditorium

‘Coros de cine’ zentzumen eta orkestrarako koru, solista eta partaidetza-kontzertu bat da, non zinema-historiako izenbururik ikonikoei buruzko piezak interpretatuko diren, hala nola Breakfast at Tiffany’s, Titanic, Saving Private Ryan edo Empire of the Sun, besteak beste.

Proiektu kolaboratibo honek Bilboko eta inguruko amateur kantariei aukera emango die musikaren profesionalekin batera prestatzeko eta Euskalduna Bilbaoko Auditoriumean eszenatokian estreinatzeko.

Informazio gehiago

Gehiago ikusi
Denboraldia 2025-2026
25 - 26
Ira
2025
>Bere Maiestate pianoa

Bere Maiestate pianoa

Lekua: Euskalduna Bilbao · Auditórium

Azken 200 urteetako musikari buruzko hit edo pieza arrakastatsuenen zerrendarik balego, ezbairik gabe, Txaikovskiren piano-kontzertua, erromantizismo ikaragarria eta melodia indartsuak darabiltzala, lehen postuetan legoke. Martín Garcíaren birtuosismoaren neurrira egindako lana da. Irekiera-programa honen jite arranditsua beste bi lanekin osatzen da: Saint Saëns musikagilearen 3. sinfonia (‘Sinfonia organoarekin’) eta itsasoen handitasunean etorria daukan Sigfúsdóttir islandiarraren Oceans sinfonia bikaina.

M. H. M. Sigfúsdóttir
Oceans
P. I. Tchaikovsky
Concierto nº 1 para piano y orquesta en si bemol menor Op. 23
C. Saint Saëns
Sinfonía nº 3 en do menor Op. 78 “Órgano”

Martín García García, pianoa
Elena Schwarz, zuzendaria

Gehiago ikusi
Denboraldia 2025-2026
02 - 03
Urr
2025
>Itsasoa, ekarriaren iturri

Itsasoa, ekarriaren iturri

Lekua: Euskalduna Bilbao · Auditórium

Ez dugu itsasoaren oroipena alde batera utziko, programa honetan, hari nagusitzat hartuta: ildo hori agerikoa da La mer lanean, Debussyren poema sinfonikorik ospetsuenean, eta iradokitzen da Javier Quislant bilbotarraren Unda maris lanean, Virgilio poetaren Eneida epopeiarekin batera. Lan horri esker, Reina Sofía Sari ospetsua irabazi zuen Quislantek 2023an. Neurrigabetasunaren sentsazio hori, etengabeko mugimenduan dagoen estatikoaren handitasuna, Sibeliusen musikan ere antzematen da joan den denboraldian txalotuenetakoa izan zen Sergei Dogadin biolin jotzailearen eskutik, denboraldi honetan ere artista gonbidatua baita.

J. Sibelius
Concierto para violín y orquesta en re menor Op. 47
J. Quislant
Unda maris
C. Debussy
La mer, Tres bocetos sinfónicos para orquesta

Sergei Dogadin, biolina
Swann Van Rechem, zuzendaria

Gehiago ikusi