Howard Shore.

Konpositorea

Howard Shore gaur egungo konpositore bikainenetako bat da eta bere musika mundu osoko kontzertu-aretoetan jotzen dituzte orkestra eta zuzendari ospetsuenek. Peter Jacksonekin batera Eraztunen jauna filmean egindako lanari esker, Shorek hiru Oscar sari, lau Grammy eta bi Golden Globe beretu zituen, kritikaren sari eta jaialdi ugariz gain. 100 filmetako baino gehiagoko soinu-bandak sortu ditu, tartean David Cronenbergen hamazazpitakoak eta Martin Scorseseren seitakoak. Kontzerturako bere lanetan koru-sinfonia bat, opera bat, meza latindar bat, hiru orkestra-kontzertu eta bi kantu-ziklo daude.

Frantziako Officier de l’ordre des Arts et des Lettres titulua du, Kanadako Gobernadore Nagusiaren Arte Eszenikoen Saria jaso du eta Kanadako Ordenako ofiziala da. National Board of Review of Motion Pictures erakundeak saritu egin zuen Howard Shore bere musika-ibilbideagatik, Viena hiriak Max Steiner saria eman zion, eta 2017an Krakovia eta Katowiceko alkateek antolatutako Wojciech Kilar saria jaso zuen. 2004an, ASCAPek Henry Mancini saria eman zion. Shorek askoz ere ohorezko sari gehiago jaso ditu.

Itzal handiko erakunde askok gonbidatu izan dute Shore hainbat hitzalditara, hala nola SACEMek 2023an babestutako Cannesko Jaialdiko mintzaldi batera, Martin Scorsesek ere parte hartu zuela, elkarrekin egindako lanagatik. 2019an, Michel Hazanaviciusekin batera hartu zuen parte Parisko La Fémis ekimenean. Hauetan ere mintzaldiak egin izan ditu: Oxford Union, Royal Conservatory London, Yale, NYU, Julliard, UCLA, University of Toronto, Berklee School of Music, Berlinale, Parisko Cinémathèque eta Trinity College Dublin, non Ohorezko Babesletzako Ohorezko Domina jaso zuen.

2003an, Shorek Zeelanda Berriko Orkestra Sinfonikoa eta Abesbatza zuzendu zituen The Lord of the Rings Symphony lanaren mundu-estreinaldian, Wellingtonen. Harrez geroztik, Eraztunen Jaunaren Sinfonia eta The Lord of the Rings – Live to Projection obrak munduko orkestra ospetsuenek jo izan dituzte, 500 kontzertutik gora izanik.

Shih-Hung Young.

Zuzendaria

Shih-Hung Young, Taiwango zuzendari eta biolin-jotzaile txinatarra Kuala Lumpurren jaio zen (Malaysia) eta, gero, Estatu Batuetara joan zen. The Juilliard Schoolen egin zituen Musikako lizentzia eta masterra, eta Stony Brook, New Yorkeko Estatuko Unibertsitatean egin zuen musikako doktoregoa. Young doktorea irakasle aritu zen The Juilliard Schooleko unibertsitate aurreko sailean, 1995etik 2016ra bitartean.

Young doktorea zuzendari lanpetua da da; sinfonikoak, soinu-bandak, Broadwayko musikalak eta operak… Eta solista gisa ere aritzen da gabera-musikako emanaldietan. Kontzertu-film global asko zuzendu ditu; adibidez, Howard Shore oscardunaren Eraztunen Jauna: film trilogiaren kontzertu sinfonikoa; Lisa Gerrardekin (Urrezko Globo bat du) batera, Hans Zimmerren Gladiator: zuzenean; Nino Rotaren Aitajauna; DreamWorks Animations; Harry Potterren kontzertu-filmak; John Coriglianoren The Red Violin oscarduna; La La Land in Concert eta Disneyren kontzertu-film asko, Lebo Mrekin elkarlanean, esaterako, Disneyren The Lion King Live, The Little Mermaid, Frozen, Beauty and the Beast, Star Wars eta Disney Pixarren Toy Storyren Asiako estreinaldia.

Young doktorea Estatu Batu osoetan ibilia da, eta nazioartean ere, elkarlanean aritu baita hainbat orkestrekin hainbat herrialdetan; Alemania, Australia, Belgika, Brasil, Bulgaria, Danimarka, Errusia, Eslovakia, Espainia, Frantzia, Hego Korea, Hong Kong, Islandia, Italia, Kanada, Kolonbia, Luxenburgo, Macao, Mexiko, Norvegia, Polonia, Suedia, Suitza, Taiwan, Txekiar Errepublika, Txile eta Txina.

Bilboko Koral Elkartea.

Bilboko Koral Elkartea, 1886an sortutakoa eta gaur egun Enrique Azurzak artistikoki zuzenduta, Estatuko abesbatzen erakunderik enblematikoenetako bat da. Ia ehun eta berrogei urteko ibilbidearekin, bere koru sinfonikoak, ehun abeslari baino gehiagok osatua, ia Espainiako orkestra guztiekin eta nazioarteko talde nabarmenekin kolaboratu du. Azken urteotan, besteak beste, Beethoven-en Missa Solemnis, Poulenc-en Stabat Mater, Juan Carlos Pérez-en Saturraran eta Arriaga Antzokian Calixto Bieitoren Marieli, Mendi Mendiyan eta War Requiem proiektu eszenikoak jorratu ditu. Bestalde, Espainiako Orkestra eta Abesbatza Nazionalen 22 – 23 denboraldia inauguratu du Ligetiren Réquiem-arekin. Bilboko Koral Elkarteak, gainera, harreman historikoa du BOSekin, Euskadiko Orkestrarekin eta Arriaga Antzokiarekin, eta ondare musikala berreskuratzeko funtsezko lana egiten ari du Euskal Opera proiektuaren bidez. Koru sinfonikoarekin batera, beste bi abesbatz saude erakundean. Euskeria Abesbatza 1985ean sortu zen eta Urko Sangronizek zuzentzen du. Bere aldakortasunagatik errekonozitua eta Ejea de los Caballeros Abesbatza Lehiaketako Lehen Saria bezalako sariengatik ezaguna. Haur Abesbatza, bestaldetik, 1984an sortu zen eta Jose Luis Ormazabalek zuzentzen du. Bilboko Koral Elkarterako harrobi sendoa da, eta Teatro Real, Auditorio Nacional, Maestranza edo Palau de la Música bezalako eszenatokietan aritu da.

Hiru koruek Bilboko Koral Elkartearen hedadura artistiko eta pedagogikoa irudikatzen dute, bikaintasuna, tradizioa eta euskal sorkuntzarekiko konpromisoa uztartzen dituen belaunaldien arteko proiektua. Kontzertu honetan elkarrekin egoteak nortasun partekatu hori azpimarratzen du: erakunde bizia, plurala eta belaunaldien arteko etengabeko elkarrizketan dagoena.

Koru sinfonikoa: Enrique Azurza
Euskeria korua: Urko Sangroniz
Haurren korua: Jose Luis Ormazabal

Eleanor Grant.

Sopranoa

Denetik dugu Eleanor, abeslaria, kantagilea, aktorea, kontrabaxu-jotzailea eta baxu-jotzailea; beraz, baiki, moldagarritasunak ezaugarritzen du. Hamar urte besterik ez zuela hasi zen abesten eta antzezten, eta Nativity! 2 filmeko protagonistetako bat izan zen. Grabaketa-lanak egin ditu, besteak beste, Rachel Portman, Patrick Doyle eta Alan Menken konpositoreekin. Bere ahotsa zen Disney Dreams, Parisko Disneylanden 20. urteurreneko ikuskizunaren hasieran aditzen zena. Orain berriki aritua da, besteak beste, Cinderella, Cruella, Puss in Boots filmen soinu-bandetan, eta Disneyren Aladdin eta The Little Mermaid filmen irudi errealeko remakeetan.

Eleanor mundu osoko orkestrekin lan egina da, hala nola Shanghaiko Orkestra Filarmonikoarekin, Luxenburgoko Filarmonikoarekin eta Taiwango Artists Symphony orkestrarekin. Royal Albert Hallean solista gisa aritu zen lehen aldiz 2018. urtean, The English Patient LIVE (Avex Classics) kontzertu-filmaren mundu mailako estreinaldian, Londresko Errege Orkestra Filarmonikoa lagun. 2024ko udazkenean bigarrenez aritu zen Royal Albert Hallean, solista gonbidatu gisa, Avatar LIVE kontzertu-filmaren mundu mailako estreinaldian. Abeslari bakarlaria izan zen Titanic LIVE kontzertu-filmean, Frantzian (2019) eta Taiwanen (2023), eta berriki bakarlari gisa jardun da Irlandako RTÉ Concert Orkestrarekin, “100 Years of Disney Music” kontzertu sortan. 2019. urtean, Gabriel Yaredek gonbita egin zion telebistarako “Hollywood in Vienna” gala-kontzertuan soprano bakarlari gisa jarduteko, Yaredek berak 2019ko Max Steiner Saria jaso behar zuela-eta filmetako soinu-banden konposizioan egindako ibilbideagatik. Bigarrenez jardun zen bakarlari gisa 2022ko irailean, Alan Menken saritu zuten “Hollywood in Vienna” galan.

Eleanor Londresko Musikako Errege Akademian graduatu zen, ohorezko matrikularekin (kontrabaxu-ikasketak). Baxu-jotzaile gisa aritu da, BBCren Orkestra Sinfonikoko beste kide batzuekin batera, 2016ko “The Last Night of the Proms” (Royal Albert Hall) emanaldian, eta, duela gutxi, elkarlanean aritu da Echo Ensemblerekin, Errege Orkestra Filarmonikoarekin eta Ingalaterrako Opera Nazionalarekin (Giselle eta Yeoman of the Guard). Zuzendari prestigiotsu askoren batutapean jardun da: Gustavo Dudamel, Ed Gardner, sir Mark Elder… Eleanorrek baxu- eta kontrabaxu-jotzaile gisa parte hartu du hainbat antzerki musikaleko ekoizpenetan; esaterako, Sondheimen Anyone Can Whistle, Southwark Playhouse aretoan (2022), eta Lourds Laneren SuperYou (Lyric Theatre, 2023), eta ordezko baxu-jotzailea izan da Olivier saria irabazitako Standing at the Sky’s Edge musikalean, National Theatre antzokian. Halaber, antzerki-ekoizpen hauetan parte hartu du: 7 asteko bira bat Aladdinekin (Mercury Theatre, Colchester), Jason Robert Brownen The Last Five Years (Minack Theatre, 2020), Mark Hollmanen Urinetown (RAM), Sondheimen Into The Woods (RADA) eta Merrily We Roll Along (RAM). London Symphonic Rock Orchestran kontrabaxu elektroakustikoa jotzen du (eta emakumezko ahotsa da), eta harekin biran ibili da Erresuma Batuan eta Europan zehar 2022ko abuztuaz geroztik. 2025eko urtarrilean ekin zion bira berri bati London Symphonic Rock Orchestrak, Erresuma Batuko hainbat aretotan jotzeko.

Eleanorrek Wigmore Hallen egin zuen debuta bakarlari gisa (abeslari eta kontrabaxu-jotzaile gisa) 2023ko otsailean, Gus MacQuade gitarra-jotzailearekin. Bi-biek 2022/23ko New Elizabethan Saria jaso zuten, eta City Music Fundazioko artistak dira. Dozenaka aretotan aritu dira elkarrekin, esaterako, duela gutxi, Burgh Housen (Hampstead), Stapleford Granaryn (Cambridge) eta Britoleko St. Georgen. Gus eta Eleanor pozarren dira Deux-Elles zigiluaren laguntzaz argitaratu dutelako 2025 honetan lehen diskoa.

Fran Walsh.

Kanta-idazlea

2004an, Fran Walshek egokitutako gidoi onenaren, jatorrizko abesti onenaren eta film onenaren Oscarrak jaso zituen Eraztunen Jauna: Erregearen Itzulera filmean egindako lanagatik. Eraztunen Jauna: Eraztunaren Elkartea pelikulan gidoigile gisa egindako lanagatik Oscar bat, BAFTA bat eta WGA bat jasotzeko izendapenak izateaz gain, AFI Film Award sari bat irabazi zuen Peter Jackson, Barrie Osborne eta Tim Sandersekin batera. Peter Jacksonekin lankidetzan idatzitako Heavenly Creatures filmerako gidoiagatik jaso zuen Walshek Oscar sarietarako lehen izendapena. Walshek musika-ikasketak ditu, eta Victoriako Unibertsitatean literatura ingeleseko espezialitatea amaitu eta gutxira hasi zen lanean gidoigile gisa.

Philippa Boyens

Idazlea

Varietyk 2000. urtean hamar gidoilari ospetsuen zerrendan sartu zuenetik, Philippa Boyensek —Eraztunen Jauna trilogiarekin gidoilari gisa debutatu zuen—, egokitutako gidoi onenaren Oscar saria irabazi du, Eraztunen Jauna: Erregearen Itzulera filmarekin. Horren aurretik, Oscar, BAFTA eta Writers Guild of America Award banatarako izendapenak jaso zituen, besteak beste. Boyensek antzerkigintzan lan egin izan du antzerkigile, irakasle, ekoizle eta editore gisa. Boyens zinemara igaro zen Zeelanda Berriko gidoigileen gremioko zuzendari gisa denbora-tarte labur bat eman ondoren. J. R. R. Tolkienen lana miresten zuelako sartu zen proiektuan; izan ere, hamaika urte zituenetik da sagaren fan amorratua.

Peter Jackson.

Zuzendaria

Jacksonek historia egin du zineman Eraztunen Jauna film-trilogiarekin; mundu osoko ikus-entzuleek goza dezaketen bederatzi ordu diraute sagako filmok batera. Filmak kulturarteko fenomeno bihurtu dira mundu osoan. Tolkienen obraren aditu eta zaleen errespetua beretzeaz gain, egilearen eleberri klasikoak publiko gazteagoen artean ezagutarazi dituzte. Zuzendari onenaren, film onenaren eta egokitutako gidoi onenaren Oscarrak jaso zituen Eraztunen Jauna: Erregearen Itzulera filmarekin.